Gedragsproblemen in de klas lijken steeds vaker voor te komen. Leerlingen die gedrags- en ontwikkelingsstoornissen hebben, hebben het vaak moeilijk op school. Wat kun je doen als leerkracht om deze leerlingen die bijvoorbeeld ADHD, ADD, ASS of ODD hebben te ondersteunen in de klas waarbij onwenselijk gedrag niet doorslaat naar problematisch gedrag.
Breng de situatie in kaart?
Geen kind komt naar school met het idee om vandaag eens even flink dwars te liggen. Dat dit desondanks toch nog wel eens voorkomt, moet je als leerkracht beschouwen als een signaal of een kreet om hulp.
Om probleemgedrag aan te kunnen pakken, zal er eerst een objectief beeld van de situatie gemaakt moeten worden. Welk gedrag wordt als problematisch ervaren? Komt dit gedrag structureel voor, in welke situaties, tijdstippen, of dagen?
Ook moet hierin worden meegenomen welke maatregelen de leerkracht al heeft genomen, en wat het effect daar van is op het gedrag van leerling in kwestie.
In gesprek met de leerling
Ga ook in gesprek met de leerling. Het is van belang dat de leerkracht een neutrale houding aanneemt. Laat je persoonlijke mening over het gedrag van de leerling buiten het gesprek.
Zorg ervoor dat het gesprek gevoerd vanuit het oogpunt van de leerling en geef de vrijheid om te kunnen praten. Benoem dat de intentie van het gesprek is om de kant van de leerling te horen en dus niet om de leerling terecht te wijzen. Daarmee sluit je de communicatie lijn met de leerling af.
“Hoe kun je kijken naar gedragsproblemen
straffen zal nauwelijks tot niet bijdragen aan een oplossing.”
Negatieve gedragscirkel doorbreken
Allereerst is het van belang om gedragsprobleem te zien als een signaal van achterliggende oorzaken. De leerling geeft in feite aan “zie mij en hoor mij”. Er bestaat geen kant en klaar plan om gedragsprobleem aan te pakken.
Wel kan ik een aantal basistips en suggesties geven. Dit doe ik vanuit mijn eigen werkervaring met kinderen en jongeren met probleemgedrag in het onderwijs.
Het is van belang om te blijven communiceren met desbetreffende leerling. Maak de positieve gedragingen groter dan de negatieve gedragingen. Dit kan bijvoorbeeld door het geven van complimenten. Zorg ervoor dat de leerling zich op positieve manier gezien en gehoord voelt.
Om negatieve interacties tussen jou en je leerlingen te doorbreken is om onvoorspelbaar te zijn op een positieve manier in jouw manier van reageren. Probeer het maar eens uit. Je zult verbaast zijn hoe de reactie is op een onverwachts, oprecht compliment.
Een andere manier om negatieve gedragspatronen te doorbreken is door werkmomenten, speelmomenten etc. direct en kort te evalueren met de hele klas. Geef aan wat er goed ging en maak gebruik van een puntensysteem waar privileges aan gekoppeld kunnen worden. Een absolute aanrader is Classdojo.